دولت اوباما شدیدا تلاش دارد تا به هر ترتیبی که شده حتی با دادن امتیاز به چین، بتواند نظر آن کشور را بر اعمال تحریمها علیه ایران جلب کند.
به گزارش «تابناک»، نشریه «وال استریت ژورنال» در گزارشی به بررسی بحران آمریکا در جلب نظر اعضای شورای امنیت برای تحریمهای جدید علیه ایران پرداخته و مینویسد: اکنون یکی دیگر از چالشهای موجود در برابر دولت اوباما، متقاعد کردن دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد چون برزیل، ترکیه و لبنان است. مقامات ذیربط از این بابت نگران هستند که مخالفت چین در قبال تحریمها اگر با پشتیبانی از سوی دیگر اعضا همراه شود، میتواند مجازاتهای فرض شده علیه تهران را ضعیفتر نشان دهد.
هرچند کشورهایی چون برزیل، ترکیه و لبنان به طور موقت در شورای امنیت سازمان ملل صاحب کرسی هستند و قدرت وتو کردن را ندارند، به هر روی، میتوانند در راستای اعمال تحریمها مشکلتراشی کنند. دیپلماتهای ارشد آمریکایی در هفتههای اخیر با رهبران چین، ترکیه، برزیل و لبنان دیدارهایی داشتهاند تا بلکه بتوانند تحریمها علیه ایران تا ماه آینده به اجرا دربیاورند.
این گزارش میافزاید، «داسیلوا»، رئیسجمهور برزیل، پیش از سفر هیلاری کلینتون به برزیل، خطاب به خبرنگاران گفت: «شاید چندان جالب نباشد که بخواهیم با متوسل شدن به زور و اعمال تحریمها بر ایران فشار بیاوریم». همچنین «آموریم»، وزیر خارجه برزیل نیز پس از سفر کلینتون به کشورش گفت: «تحریمها علیه ایران نمیتوانند کارساز باشند؛ یعنی تأثیرگذاری مناسبی نخواهند داشت» که البته مقامات رسمی لبنانی و ترک نیز اظهارات مشابهی مطرح ساختهاند.
«وال استریت ژورنال» در ادامه مینویسد: هرچند شورای امنیت میتواند احتمالا به نظر دلخواه در قبال اعمال تحریمها علیه ایران به شرطی که چین نخواهد از حق وتو استفاده کند، برسد، ولی لازم است، دستکم 9 عضو از پانزده عضو شورای امنیت از اعمال تحریمهای جدید علیه ایران حمایت کنند؛ این احتمال زیاد است که چین از حق وتو استفاده نکند و قطعنامه تصویب شود.
در همین باره، دیپلماتهای غربی و آمریکایی مأثر در این موضوع میگویند: تشنجها بین آمریکا و چین، به ویژه در هفتههای اخیر بر سر مسائلی دیگر تشدید یافته است که البته سیاست و دیپلماسی در قبال ایران را نیز در بر گرفته است.
بنا بر این گزارش، به تازگی نیز کاخ سفید، دو نفر از مجربترین کارشناسان مسائل چین، یعنی «جیمز استاینبرگ«؛ معاون وزارت خارجه و «جفری بی در»، مدیرکل امور آسیایی امنیت ملی خود را به پکن فرستاده تا راجع به ایران و معضل موجود از نزدیک سخن گویند. این در حالی است که آمریکا تاکنون در همه دفعات، پیش از اعمال تحریمها علیه ایران، توانسته است اتفاق آرا را با خود همراه کند، به استثنای یک رأی که آن هم از سوی اندونزی در سال 2008 بوده است.
دیپلماتها میگویند تحریمهای جدید و مخالفتهای برخی از کشورها، موجب شده تا قدرت نمایی تحریمها در قبال ایران ضعیفتر باشد و فشار لازم را نیاورد تا ایران بخواهد از دستیابی به تسلیحات هستهای جلوگیری کند؛ هرچند ایران بارها گفته که برنامه هستهایاش صرفا صلح آمیز است.
این نشریه آمریکایی میافزاید: همکاری کشورهایی با اقتصاد روبه رشد از جمله چین، برزیل و ترکیه نیز برای اثرگذاری تحریمهای جدید حیاتی است؛ صرفنظر از این که تحریمهای جدید علیه ایران از سوی سازمان ملل تأیید و حمایت بشوند، یا نه.
آمریکا بر این باور است که برزیل در این اقدام بین المللی راجع به قدرت هستهای یک بازیگر اصلی و حیاتی است. علاوه بر نقش و جایگاه کنونی برزیل در شورای امنیت، این کشور، همچنان نقش رهبری در گروه کشورهای عدم تعهد را دارد؛ کشورهایی که همیشه از حق غنیسازی اورانیوم از سوی ایران حمایت کرده و با گسترش نیروی هستهای از سوی ایران موافق هستند.
اما «داسیلوا»، رئیسجمهور برزیل به تازگی نشان ساخته است که باید به ایران فرصت زمانی بیشتری داد تا بتواند نگرانیهای جامعه بینالمللی را برطرف سازد. وی همچنین بار دیگر حق گسترش فنآوری هستهای از سوی ایران را مورد حمایت قرار داده است. وی نیز افزود که مخالف آن است که تهران بخواهد در راستای گسترش تسلیحات هستهای گام بردارد. وجود برنامه صلح آمیز هستهای خود برزیل، شاید بیانگر موضع آن کشور باشد که برزیل شدیدا محتاج به انرژی بوده و مجبور است با بهرهگیری از انرژی پاکیزه و مسالمت آمیز هستهای، نیازهای خود در بخش انرژی را برطرف سازد».
داسیلوا همچنین افزوده است: «من همان چیزی را برای ایران میخواهم که برای برزیل میخواهم؛ یعنی همان استفاده از انرژی هستهای در موارد مسالمت آمیز. اگر ایران با این امر موافقت داشته باشد، بداند که از حمایت برزیل برخوردار است».
«وال استریت ژورنال» میافزاید: برزیل کشوری است که علاوه بر نقش کلیدی که در جهان دارد از روابط خوب و حسنهای با بسیاری از کشورها برخوردار است.
«آموریم»، وزیر خارجه برزیل میگوید که کشورش از امتیاز میانجیگری برخوردار است، اما از سوی دیگر، داسیلوا کسی است که برای نمونه، جورج بوش را در آغوش گرفته و هم دشمن سرسخت او هوگوچاوز را و با هر دو روابط حسنهای داشته است.
«اریک فراترورث»، یکی از متخصصان مسائل تجاری و سیاسی در قاره آمریکا میگوید: برزیل بسیار مایل است که از لحاظ جهانی مطرحتر بشود که البته در این کار هم موفق بوده است.
در پایان این گزارش نیز آمده است: ترکیه و لبنان نیز در برابر حمایت از اعمال تحریمها علیه ایران شانه خالی کردهاند. رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در قبال تهدید موجود و بالقوه از سوی ایران اهمیتی نشان نداد و درباره زرادخانههای مخفی اسرائیل گفت: «بهتر است دستکم به هر دو کشور با یک چشم نگاه شود». دیپلماتهای اروپایی و آمریکایی همچنین از این نگران هستند که مبادا لبنان از دادن رأیی موافق علیه ایران خودداری ورزد.
در مجموع و با ارزیابی گزارش این نشریه آمریکایی و همچنین تلاشهای گسترده دیپلماتیک واشنگتن برای متقاعد سازی کشورها علیه برنامه هستهای ایران، به نظر میرسد این پروژه برای ایالات متحده غیرممکن مینماید و یا اینکه عملی شدن آن برای کاخ سفید هزینهها و امتیاز دهیهای گستردهای را به دنبال خواهد داشت.